De hoge werkdruk in het onderwijs is volop onderwerp van gesprek. Inmiddels worden er diverse regelingen en maatregelen ingezet om de werkdruk in het onderwijs aan te pakken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de uren voor duurzame inzetbaarheid in het PO en VO, de verhoging van de lerarensalarissen in het PO, landelijke maatregelen om het lerarentekort aan te pakken.
Dyade verlegt de focus van de aanpak van de werkdruk naar het laten toenemen van de verantwoordelijkheid en werkplezier van medewerkers. Immers, het hebben van regelmogelijkheden is een belangrijke factor in het voorkomen van uitval en burn-out. En bij het bevorderen van werkplezier. Op de werkvloer weet men ook het beste wat nodig of gewenst is om de werkdruk tegen te gaan. Door onderwijsteams de ruimte te geven zelf te bepalen hoe het werk wordt ingericht en gedaan, kan een positieve bijdrage worden geleverd aan de ervaren werkdruk en werkplezier. In het onderwijs komt dit steeds meer terug, bijvoorbeeld bij de inzet van de werkdrukgelden en het nieuwe werkverdelingsplan in het primair onderwijs. De verantwoordelijkheid hiervoor is bij de teams gelegd. De zoektocht naar een andere manier van organiseren in het onderwijs is begonnen.
Semco Style
Maar hoe kun je het plezier en eigenaarschap van medewerkers vergroten? Deze vraag is de basis van de filosofie van Braziliaanse ondernemer en changemaker Ricardo Semler. Nadat hij het bedrijf van zijn vader overnam zette hij in op democratisering van de organisatie, door de beslissingsbevoegdheid zoveel mogelijk over te dragen aan het personeel. Het resultaat? Een zelfsturende organisatie. De praktijkervaringen van Semler zijn uitgewerkt in een theoretisch kader voor zelfsturing: de ‘Semco Style’.
De Semco Style is gebaseerd op vijf sleutelprincipes
1. Vertrouwen
Dit is de kern van de Semco Style. Het vertrouwen hebben dat mensen de beslissingen zullen nemen die het beste zijn. Voor zowel henzelf als de organisatie, mits je ze daartoe uiteraard in staat stelt. Daarvoor is het cruciaal om eigenbelang op volwassen wijze bespreekbaar te maken, om transparant te zijn en machtafstanden te verkleinen.
2. Reductie controle
Binnen organisaties zijn veel processen en systemen ingericht om het werk te ondersteunen of te volgen. In de praktijk dragen veel van deze processen en systemen echter niet bij aan het primaire proces. Binnen de Semco Style wordt ingezet op alternatieve vormen van beheersing door autonomie, gezond verstand en democratie. Het draait hierbij om het geven van vrijheid en verantwoordelijkheid over wat, wanneer en hoe het werk wordt gedaan. Daarnaast het laten terug gaan van de controles naar de bedoeling: waarom deden we het ook alweer?
3. Zelfmanagement
Wanneer teams vrijheid krijgen, moeten ze ook zelf de kaders kunnen bepalen. Binnen de Semco Style worden de teams in staat gesteld om het roer in eigen hand te nemen. Teams stellen hun eigen doelstellingen vast en bepalen zelf de verdeling van de taken en rollen. Daarnaast worden medewerkers in staat gesteld om de eigen talenten te herkennen en zich te ontwikkelen.
4. Extreme stakeholder verbinding
Voorkomen moet worden dat de organisatie en teams teveel intern gericht zijn. Dit kan leiden tot tunnelvisie en het afwijken van de wensen van de klant. Haal de buitenwereld naar binnen en zorg dat de organisatie nauw verbonden blijft met de buitenwereld, zoals de leerlingen en de ouders. Dit is een van de uitgangspunten van de Semco style. Zoek naar het gedeeld belang tussen de verschillende stakeholders en draag zorg voor een open communicatie.
5. Creatieve innovatie
Durf continu te verbeteren en te ontwikkelen. Zorg voor een cultuur waarbinnen ruimte is voor innovatie, experimenteren en intern ondernemerschap. Durf ruimte en vertrouwen te geven om iets nieuws te proberen en buiten gebaande paden te treden. Iets nieuws proberen behoeft ook geen uitgebreid overleg op voorhand. Begin gewoon en wees niet bang om fouten te maken.
De voornoemde sleutelprincipes vormen een kader voor zelfsturing, maar zijn geen vaststaande methoden. De Semco Style is een gedachtegoed met een aantal principes en pilaren. Passend bij het gedachtegoed is dat er voor de invoering van zelfsturing geen stappenplan of vooraf bepaald einddoel is. Elke organisatie neemt de stappen die passen bij de eigen ontwikkeling en behoeftes, waarbij de aansluiting gezocht wordt bij de sleutelprincipes.
Semco & Dyade in het onderwijs
De combinatie van Semco Style en het onderwijs is eigenlijk zo gek nog niet. In het onderwijs speelt al een tijd de vraag hoe je het eigenaarschap en eigen regie van de medewerkers kunt vergroten. Uiteindelijk komt dit niet alleen de medewerkers ten goede, maar ook de leerlingen en ouders doordat de medewerkers direct kunnen inspelen op hetgeen dat de leerling nodig heeft. Zelfsturing vraagt een cultuurverandering binnen de schoolorganisatie. Maar hoe maak je als schoolbestuur de omslag richting zelfsturing en zet je de organisatie in beweging?
De Semco Style is hierin geen blauwdruk. Belangrijk is dat de schoolorganisatie een eigen stijl ontwikkeld, een stijl die aansluit bij de medewerkers binnen de organisatie en hen de handvatten geeft om toe te werken naar een democratische organisatie waarin autonomie en zelfregie belangrijke pijlers zijn.
Dyade is de unieke supplier van het Semco Style gedachtegoed in het onderwijs, met certified semco style consultants. Dyade werkt hierin samen met het Semco Style Institute om het gedachtengoed van Ricardo Semler te vertalen naar het onderwijs. Wij begeleiden u bij de vertaling van de Semco Style principes naar uw eigen stijl en organisatie. Samen werken aan werkplezier en eigenaarschap!
Aanbod Dyade
- Hoe Semco is uw bestuur? Aan de hand van de Semco style organisatiescan brengen we in kaart wat de huidige situatie is en geven we u handvatten om uw team of organisatie zelfsturend te maken.
- Advisering en procesbegeleiding bij organisatieontwikkeling richting zelfsturing. Van Semco style naar uw stijl.
- Advisering en training over de principes van zelfsturing
- Trainingen voor teams en organisaties over zelfsturing, Semco style en eigenaarschap
- Inzet Toolbox Semco Style Institute
Contact
Wilt u meer weten of heeft u vragen. Neem dan direct contact met ons op.